Historie tarnowskie

Aby dotrzeć do zapomnianego dworku w Mościcach, trzeba stawić czoła labiryntowi zarośli i wąskich uliczek, które skutecznie ukrywają ten skarb przed mieszkańcami Tarnowa. Dzięki pasji lokalnych odkrywców, historia tego nieoczywistego miejsca zaczyna powoli wychodzić na światło dzienne.

W drewnianym kościółku w Pogórskiej Woli jest niezwykłe malowidło. Ktoś, kto nie jest zorientowany w sprawie, może nie zrozumieć, o co chodzi. A chodzi o niecodzienne zdarzenie sprzed drugiej wojny światowej, które wtedy zadziwiło wielu rodaków. Bo wtedy tylko trzy świątynie w naszym kraju doświadczyły podobnych przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych, dzięki którym zyskały szeroki rozgłos w Rzeczypospolitej.

Ziemia ma około 4,5 miliarda lat. Jej historia wypada dość blado w perspektywie wieku wszechświata, liczącego blisko 14 miliardów lat. Metaforą wszechświata jest Maszkaron Astronom, zaprojektowany przez tarnowskiego artystę Piotra Bubaka. Dzieło o kosmologicznej symbolice nie tylko zdobi miejski krajobraz, ale też zaprasza do refleksji nad miejscem człowieka we wszechświecie. Ulokowano je przy tarnowskim Pasażu Odkryć - centrum edukacyjnym, które popularyzuje naukę.

Fundamentalne znaczenie żywiołów: ognia, wody, powietrza i ziemi dla zdrowia i życia istnieje w wielu kulturach. Choć każdy z nich jest niezbędny do życia, najtrudniej utrzymać je w równowadze. Z tym mamy sporo problemów zwłaszcza w dobie katastrofy klimatycznej, o której chyba nikogo nie trzeba przekonywać podczas lata, zapowiadającego się jako najgorętsze w historii. O ten oczekiwany balans dba Maszkaron Strażnik Żywiołów, broniący starych murów miejskich Tarnowa od strony wschodniej. Wąsata postać z sarmacką fryzurą zaprojektowana została przez tarnowskiego artystę Mateusza Kijaka. Wskazania termometrów w ostatnich tygodniach mogą nas jednak skłaniać do refleksji nad tym, czy i jak Strażnikowi Żywiołów może pomóc każdy z nas.

Lokalizacja jego posterunku przy starych murach obronnych miasta i w pobliżu Multimedialnego Centrum Artystycznego nie jest przypadkowa. W sercu Tarnowa, w pobliżu obronnej bastei, trzyma straż postać odwołująca się do korzeni miejscowości. Obecność zaprojektowanego przez Ewę Fleszar Maszkarona Strażnika Tożsamości podkreśla znaczenie sztuki w kształtowaniu osobowości miasta. Zachęca ona także do dialogu z teraźniejszością.

Zawdzięczamy mu rozwój technologii, bezpieczeństwa, podnoszenie standardu życia, a także postępy w dziedzinie komunikacji. Jan Szczepanik dokonał znaczących odkryć w zakresie tkactwa, fotografii, zapisu kolorowego obrazu i telekomunikacji. Niegdysiejszy mieszkaniec Tarnowa, zwany polskim Edisonem, był inspiracją artysty Kazimierza Klimkiewicza do zaprojektowania postaci Maszkarona Odkrywcy, który stanął przy fontannie nomen omen na placu Szczepanika. Inspiruje do poznawania dziejów wynalazcy, jak i dokonań autora. Podążmy zatem za tą inspiracją.

Ludwik Solski, jeden z najwybitniejszych aktorów, którego imieniem - za jego zgodą - nazwano tarnowski teatr. Ryszard Smożewski, dyrektor i twórca wielu ważnych inscenizacji...

Wpływ śmiechu na nasze ciało i psychikę jest znacznie większy, niż zazwyczaj uważamy. Jako osoby śmiejące się średnio dwa razy rzadziej niż Brytyjczycy pozostajemy najbardziej ponurym narodem Europy. Może więc nie warto oszczędzać na uśmiechach. Przypomina o tym Maszkaron Trefniś, który ulokował się w Zaułku Łokietka przy ul. Wałowej. To dzieło Stanisława Chmiela, miejscowego projektanta sztuki użytkowej, pedagoga, malarza, rzeźbiarza i fotografika.

Istnieje wiele metod pomagających w spełnianiu marzeń. Do niedawna jedne z najlepszych strategii obejmowały prawo przyciągania, pracę z księżycem czy tworzenie tablic wizualizacyjnych. Tak było do czasu, aż w Tarnowie pojawił się Maszkaron Sprzedawca Marzeń, zaprojektowany przez Tomasza Głowacza. Jego metoda realizacji pragnień jest stosunkowo prosta. Co nie znaczy, że nie ma wokół niej żadnych znaków zapytania.

Współczesna młodzież jest często postrzegana przez pryzmat trudnych zachowań i stwarzanych problemów. Ale przecież młodzi ludzie mają wiele mocnych stron. Są kreatywni, technologicznie zaawansowani, potrafią się przystosowywać do nowych sytuacji i mają większą tolerancję na różnorodność kulturową, poglądy czy style życia. Taki jest też – jeśli wierzyć projektantowi – Maszkaron Młodych z ulicy Wałowej w Tarnowie.

Kilkanaście przepięknie wykonanych drewnianych konstrukcji od wielu lat można podziwiać na jednej z posesji przy ul. Podgórskiej w Tarnowie. O kolorowej wystawie wiedzą tylko nieliczni...

Kiedyś w tym miejscu mijali się kupcy i podróżnicy zmierzający z Krakowa do Kijowa i nad Morze Czarne, a także w odwrotnym kierunku. Teraz na górze ul. Krakowskiej w Tarnowie na chwilę przystanął jeden człowiek. Nie jest tu tylko przejazdem i zamierza zostać na dłużej. Na miejscowy dworzec przywiózł go prawdopodobnie pociąg ze wschodu. Dalszą drogę pokonał na piechotę, ciągnąc za sobą ciężką walizę z bagażem doświadczeń.

To chyba najbardziej nieobecny z tarnowskich maszkaronów. Nieobecny tu i teraz, bo w pełni skupiony na tym, co robi. Zaczytany Maszkaron stanowi nie tylko estetyczną atrakcję, ale również inspirację do zgłębiania tajemnic przeszłości i refleksji nad przyszłością.

Tarnów pożegnał Jerzego Ruszela. Artysta, zmarły w wieku 68 lat, pozostawił po sobie bogaty dorobek i odcisnął trwałe piętno na scenie artystycznej. Jednym z ostatnich dzieł twórcy jest Maszkaron Filmowiec przy kinie Marzenie.

14 czerwca 1940, Niemcy okupujący Polskę wysłali z Tarnowa pierwszy masowy transport więźniów do powstającego obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Trafiło tam wówczas 728 Polaków,...

Nowa atrakcja Tarnowa. Szlak maszkaronów rozpoczyna się na Rynku i podąża w odwrotnym kierunku do centralnego placu miasta. Ten porządek wydaje się bardziej naturalny dla wszystkich zainteresowanych. Zaczynamy od figurki nr 12, czyli Wszystkowiedzącej - Tej Która Wie.

Tarnowscy historycy zbadali dokładnie dzieje miasta od czasów autonomii galicyjskiej do roku 1939. Znane są, niemal w szczegółach, biografie kolejnych włodarzy miasta, dostępne w wielu opracowaniach, m. in. Kazimierza Bańburskiego i Stanisława Potępy. Badacze lokalnej historii są zgodni, że najlepiej zarządzali Tarnowem burmistrzowie Witold Rogoyski i Tadeusz Tertil.

Niezwykłe spotkanie archeologii z etnografią w Borzęcinie nadało nowy kontekst ludowym podaniom, towarzyszącym od wielu lat tajemniczej osadzie w Lasach Radłowskich. Archeolog dr Mateusz Kalita opowiedział o swoim odkryciu wczesnośredniowiecznych kurhanów w leśnym przysiółku Borzęcina. Jego zdaniem obecność grobów sprzed ponad 1000 lat świetnie tłumaczy przekonania dotyczące parazmysłowych zjawisk, których miejscowa ludność miała doświadczać w tamtym regionie.

Kąśna Dolna to niewielka miejscowość w gminie Ciężkowice, w powiecie tarnowskim. Do dzisiaj podziwiać można stary młyn oraz budynek dawnej gorzelni, przy której już ponad 120 lat temu działała jedna z pierwszych na tych ziemiach elektrowni wodnych…

Do dzisiaj w wielu regionach kraju zachowały się zabytkowe sikawki, którymi posługiwała się straż ogniowa na przełomie XIX i XX wieku, a które zostały wyprodukowane w Tarnowie. Tarnów był kiedyś znanym w Galicji ośrodkiem produkcji sikawek.